Inleiding
Vanwege de noodzaak van begrotingsrechtmatigheid biedt het college de raad ter vaststelling een extra begrotingswijziging aan in de vorm van een slotwijziging. Volgens de Financiële verordening,door u vastgesteld op 15 december 2015, informeert het college de raad door middel van twee tussentijdse rapportages over de realisatie van de begroting van de gemeente over het lopende boekjaar.
Daarnaast schrijft de Financiële verordening (Artikel 9) voor dat overschrijdingen van meer dan €100.000 los van de bestaande rapportages aan de raad moeten worden gemeld. Op basis van de huidige prognose is dit aan de orde.
Op grond van artikel 192 in de Gemeentewet is het tot uiterlijk het einde van het begrotingsjaar mogelijk om de begroting te wijzigen.
Belangrijkste financiële ontwikkelingen
Het tekort van de slotwijziging bedraagt € -0,98 miljoen. Het betreft voornamelijk incidentele posten waarvan een aanzienlijk deel gerelateerd is aan corona. Gebleken is dat niet alle kosten kunnen worden gedekt uit de extra vergoedingen door het Rijk. Uit onze inventarisatie van directe coronakosten in de begroting komt een saldo naar voren van € 525.000 dat niet gecompenseerd wordt door het Rijk. Daarnaast zijn er posten in deze slotwijziging die wel een relatie hebben met corona, maar die niet direct te labelen zijn als coronakosten. Een voorbeeld hiervan is de post jeugdzorg, waarvoor we een hogere piek zien dan normaal, met zwaardere zorg. Dergelijke kosten zijn niet opgenomen in het overzicht met corona kosten.
Inzet Algemene Risicoreserve
Onder normale omstandigheden wordt de budgetegalisatiereserve gebruikt om tekorten en overschotten mee op te vangen. Het saldo van de budgetegalisatiereserve is nog toereikend om het tekort op te vangen, maar met het oog op de bijzondere situatie stellen we voor om het tekort van deze slotwijziging op te vangen uit de algemene risicoreserve. De algemene risicoreserve heeft tot doel om bijzondere risico's op te kunnen vangen. Tegelijk wordt algemene risicoreserve gebruikt om investeringen met eigen vermogen te kunnen financieren en minder afhankelijk te zijn van leningen. Voorgesteld wordt om € -0,98 miljoen te onttrekken aan de algemene risicoreserve, waarna de algemene risicoreserve € 48,06 miljoen zal bedragen.
Mutaties begroting bedragen x € 1.000 | 2020 |
|---|---|
Begroting 2020 (beginstand) | - |
1e Turap 2020 | -1.686 |
Mutatie budgetegalisatiereserve 1e Turap | 1.686 |
Amendement Koersplan 1e Turap | 105 |
2e Turap 2020 | 488 |
Mutatie budgetegalisatiereserve 2e Turap | -593 |
Slotwijziging | -985 |
Begrotingssaldo | -985 |
De eerste Turap gaf een tekort van € 1,69 miljoen. Met de tweede Turap liep dat tekort terug naar € 1,09 miljoen. Dit bedrag wordt gedekt uit de budgetegalisatiereserve. De structurele effecten tot en met de tweede Turap zijn verwerkt in de programmabegroting 2021.
Met het tekort van de slotwijziging van € -0,98 miljoen komt het negatieve begrotingssaldo over 2020 op € -2,08 miljoen. De ontwikkeling van mogelijke structurele effecten uit de slotwijziging worden verder onderzocht en meegenomen in de voorbereiding van de kadernota 2022, waarvoor sessies met de raad worden gepland. We noemen op deze plek de posten die in de slotwijziging zijn opgenomen, gevolgd door een overzicht van de financiële effecten gerelateerd aan corona.
Grootste posten slotwijziging | 2020 |
|---|---|
Samenleving | |
Regionaal ingekochte jeugdzorg | -480 |
Lokaal ingekochte jeugdzorg | -60 |
Kosten voorgaande jaren (incl herstelclienten) | -310 |
Wmo- maatwerkvoorzieningen | -150 |
Sociaal medische indicaties | 50 |
Wonen | |
Lagere opbrengsten begraafplaats | -50 |
Organiseren | |
Actualisering grondexploitaties (actieve- en facilitaire grondexploitaties, projectinitiatieven) | -326 |
Actualisering Algemene Uitkering | 881 |
Veilig gesteld Algemene Uitkering i.r.t. coronakosten | -272 |
Hogere inkomsten aanvragen omgevingsvergunningen | 180 |
Bijstelling afvalstoffenheffing vanwege minder heffingseenheden | -139 |
Aanpassing Duo+ bijdrage | -81 |
Minder kosten omgevingsvergunningen | 80 |
Openbare orde en veiligheid (lagere inkomsten leges en hogere inhuurkosten) | -75 |
Actualisering vastgoedexploitaties | 71 |
Diverse programma's | |
Corona gerelateerde kosten Duo+ | -249 |
Overige posten | -55 |
Saldo slotwijziging | -985 |
Financiële effecten Corona
In onderstaande infographic staan de voorlopige vergoedingen door het Rijk aangegeven.
Financiële effecten corona
Als gevolg van de coronacrisis worden gemeenten geconfronteerd met extra kosten. Het Rijk heeft toegezegd gemeenten te compenseren voor de deze extra uitgaven. Voor een deel zijn deze uitgaven en inkomsten al opgenomen bij de 2e voortgangsrapportage. Het aanvullende deel, waarvan de inkomsten zijn opgenomen in de laatste Septembercirculaire, is verwerkt in deze slotwijziging.
De uitgaven en inkomsten met betrekking tot corona zijn afzonderlijk vastgelegd. Dit om het beeld tussen de gemaakte kosten en de compensatie te kunnen blijven volgen. In onderstaande tabel staat een overzicht van de inkomsten en de uitgaven opgenomen. In bijlage 1 is een nadere specificatie opgenomen.
Daarnaast worden er inkomsten overgeheveld, omdat voor een aantal uitgaven wordt verwacht dat deze pas in 2021 bekend zijn. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de gemeente voor het inzicht in deze kosten afhankelijk is van derden, zoals onder andere zorgaanbieders, sportverenigingen en culturele instellingen.
Voor een aantal (andere) onderwerpen vinden nog gesprekken plaats en is de hoogte van de (aanvullende) compensatie nog niet bekend. Daarnaast is er op dit moment sprake van een tweede golf, waarbij naast mogelijk aanvullende compensatie ook extra kosten worden verwacht. Gezien de recente status van deze ontwikkelingen is de impact hiervan nog niet bekend. Deze zijn dan ook nog niet opgenomen in deze slotwijziging. De tabel geeft daarmee dus een voorlopig beeld weer aan de hand van de huidige situatie. Mogelijk zijn er in de Decembercirculaire meer ontwikkelingen qua compensatie bekend. De definitieve coronaeffecten zullen meelopen bij het opstellen van de Jaarstukken 2020.
Overzicht coronakosten en inkomsten
Totaaloverzicht (bedragen x € 1.000) | |
|---|---|
Totaal inkomsten gemeentefonds coronacompensatie | 708 |
Overheveling van inkomsten naar 2021 | -400 |
Dekking corona kosten vanuit inkomsten gemeentefonds voor 2020 | 308 |
Corona kosten 2e turap | 385 |
Corona kosten slotwijziging | 448 |
Totaal corona kosten | -833 |
Corona kosten na inzet inkomsten gemeentefonds | -525 |
Waarvan ten laste van het resultaat | 514 |
Waarvan dekking binnen bestaande budgetten *1) | 11 |
Saldo | - |
*1) Extra aanvullende inzet VTH Corona buiten 2e vgr DUO+
Voor een nadere specificatie van de corona gerelateerde kosten en inkomsten wordt verwezen naar bijlage 1.
Rechtmatigheid
Risico rechtmatigheid
De coronacrisis geeft voor veel zorgaanbieders en subsidiepartners financiële onzekerheid. Als gevolg van de maatregelen bestaat er een risico dat zij hiermee niet kunnen voldoen aan de eisen voor de rechtmatigheid met betrekking tot de leveringen. In bepaalde gevallen kan dit leiden tot lagere subsidievaststelling dan wel betalingen. Voor een continuering van de dienstverlening/zorg is de gemeente afhankelijk van deze partijen. Ook vanuit het Rijk wordt erkend dat voor de continuering van zorg een stabiele financiële basis nodig is voor deze partijen.
Op dit moment wordt, vooruitlopend op de Jaarstukken 2020, zowel landelijk, als regionaal en lokaal bezien hoe eventuele knelpunten met betrekking tot de rechtmatig bij de Jaarstukken voorkomen kunnen worden, dan wel kunnen worden rechtgetrokken. Echter, de complexiteit hiervan maakt dat het op dit moment onzeker is of bij de controle van de Jaarstukken aan de eisen van de rechtmatigheid kan worden voldaan.
Aanpassing Controleprotocol
In het controleprotocol is vastgelegd dat bij de uitvoering van de rechtmatigheidscontrole handelingen en besluiten buiten beschouwing worden gelaten waaruit financiële consequenties voortvloeien die van ondergeschikt belang zijn. Hiervoor wordt een grensbedrag aangehouden van € 75.000 voor per verordening of regeling. Dit wordt de rapportagetolerantie genoemd.
Voorgesteld wordt om het controleprotocol aan te vullen met de volgende tekst: voor de Wmo en Jeugdwet de rapportagetolerantie te bepalen op € 125.000, overeenkomstig het advies van het i-sociaaldomein.
Dit houdt in dat, indien de omzet van een zorgaanbieder lager is dan € 125.000 (separaat voor Wmo of Jeugdwet, al dan niet gerealiseerd bij meerdere gemeenten) een accountantsverklaring niet verplicht is. Hiermee komen we tegemoet aan de kleinere zorgaanbieders, en sluiten we aan bij de gemeenten waarmee we in de regio samenwerken.
Normenkader
Voorafgaand aan de interimcontrole door de accountant heeft het college het geactualiseerde normenkader voor de controle vastgesteld. Hierover heeft afstemming plaatsgevonden met de auditcommissie. Ter informatie is het normenkader bijgevoegd bij het raadsvoorstel.